Răng khôn hay còn gọi là răng số 8 là răng mọc cuối cùng trong đời người và nằm phía trong cùng của hàm răng. Một người bình thường sẽ có 4 chiếc răng khôn ở 4 góc hàm, mọc khi xương hàm đã ngừng tăng trưởng và phát triển. Tuy nhiên, nhổ răng khôn vẫn là vấn đề của nhiều người bởi thường răng khôn sẽ nhổ đau và khó khăn hơn các răng còn lại. Bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn những lưu ý khi nhổ răng khôn để chuẩn bị tốt hơn cho bản thân nhé.
Mục Lục Bài Viết
1. Tại sao cần phải nhổ răng khôn?
Về mặt sinh học, người Á Đông có khung xương hàm nhỏ. Vì vậy những chiếc răng khôn thường không có đủ chỗ để mọc một cách bình thường mà đa số sẽ mọc lệch, mọc ngầm, đâm vào các răng bên cạnh dẫn người bệnh bị sưng bên má, đau đớn, sốt, ăn uống khó khăn, một vài trường hợp còn sốt cao, đau đầu, sụt cân nghiêm trọng.
Chiếc răng khôn mọc lệch, mọc ngầm, mọc ngang sẽ được bác sĩ chỉ định nhổ bỏ càng sớm càng tốt để tránh tình trạng nặng hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của người bệnh. Nếu không nhổ bỏ, theo thời gian, răng khôn mọc bất thường sẽ gây ra viêm lợi, viêm nha chu, sâu răng và làm hỏng các răng bên cạnh.
Một vài biến chứng có thể xảy ra nếu không xử lý tình trạng răng khôn mọc bất thường kịp thời:
1.1 Dễ gây sâu răng
Răng khôn là chiếc răng mọc sau cùng và nằm ở vị trí trong cùng của hàm răng nên việc vệ sinh sẽ khó khăn hơn những răng khác. Điều này tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển dựa trên những mảng bám thức ăn chưa được làm sạch, còn mắc lại trong kẽ răng. Lâu dần dẫn tới sâu răng khôn và sâu chính răng hàm số 7 bên cạnh. Việc nhổ răng khôn lúc này là vô cùng cần thiết và cấp bách nếu không rất dễ bị nhiễm trùng.
1.2 Ảnh hưởng làm răng mọc chen chúc
Khi không đủ vị trí để mọc, răng khôn sẽ lấn sang vị trí răng bên cạnh hoặc mọc đâm ngang, làm các răng bị xô lại, chèn vào nhau. Điều này cũng rất nguy hiểm, có thể dẫn tới tiêu xương chân răng, răng yếu dễ lung lay, rụng sớm. Bên cạnh đó, răng xô lệch làm cho chức năng ăn nhai kém hơn, thẩm mỹ của hàm răng cũng bị ảnh hưởng.
1.3 Viêm nướu – Viêm lợi trùm
Khi răng không được làm sạch, vi khuẩn hoạt động gây ra triệu chứng hôi miệng, viêm nướu và làm lây lan tổn thương tới những răng bên cạnh. Nếu viêm nướu không được điều trị kịp thời, người bệnh chủ quan để tái phát lại nhiều lần sẽ gây nguy hiểm tới má, tai, mắt và có nguy cơ làm nguy hại tới tính mạng.
Nếu người bệnh đang có chiếc răng khôn mọc bất thường thì đến nha khoa nhổ bỏ càng sớm càng tốt bởi răng khôn không hề có tác dụng gì về thẩm mỹ cũng như chức năng ăn, nhai mà lại gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh. Hơn nữa, các chuyên gia cũng khuyên rằng, cho dù răng khôn có mọc bình thường thì cũng nên nhổ sớm bởi có thể sau này, chiếc răng đó sẽ gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe đặc biệt là với mẹ bầu đang mang thai.
2. Các trường hợp cần phải nhổ bỏ răng khôn?
Dấu hiệu của một chiếc răng khôn cần nhổ bỏ nên được xác định rõ ràng như:
- Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm, mọc ngang gây đau đớn, ảnh hưởng đến răng bên cạnh.
- Có khoảng trống giữa răng khôn và răng bên cạnh khiến thức ăn bị đọng lại, khó vệ sinh, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển phá hủy răng bên cạnh.
- Răng khôn gây ra một số bệnh khác về răng miệng, gây khó khăn trong ăn nhai như cắn vào hai bên má, lợi trùm lên răng khôn gây sưng lợi, đau nhức.
- Răng khôn bị sâu.
Hầu hết các nha sĩ đều khuyên nên nhổ răng khôn khi chân răng hình thành từ một đến hai phần ba. Việc chờ đợi quá lâu khiến cho việc nhổ răng trở nên khó khăn hơn và có thể làm tăng nguy cơ biến chứng, chẳng hạn như tổn thương dây thần kinh và xoang.
Đọc thêm bài viết:
- Răng khôn mọc ngang là gì? Có nên nhổ răng khôn mọc ngang không?
- Nhổ răng khôn mọc lệch hết bao nhiêu tiền?
3. Những thời điểm nên tránh nhổ răng khôn
Tuy nhổ răng khôn là rất cần thiết nhưng bạn phải lưu ý rằng không phải lúc nào cũng thực hiện nhổ răng khôn được. Dưới đây là 4 thời điểm cần tránh nhổ răng khôn:
3.1 Người đang bị viêm lợi, nướu
Nếu bệnh nhân đang bị viêm lợi thì không nên nhổ răng khôn vì dễ gây viêm nhiễm nặng, có thể để lại biến chứng nguy hiểm nếu không biết cách vệ sinh và chăm sóc răng miệng tốt.
3.2 Phụ nữ đang mang thai
Ở giai đoạn mang thai, lượng canxi trong cơ thể người mẹ có sự xáo trộn gây ảnh hưởng đến quá trình nhổ răng. Bên cạnh đó, khi mang thai tuyệt đối không nên nhổ răng khôn vì dễ gây viêm, nhiễm trùng, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Nếu trong quá trình mang thai, người mẹ bị đau nhức răng khôn thì cần có sự hướng dẫn và theo dõi sát sao của bác sĩ, không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, giảm đau khi chưa có chỉ định cụ thể.
3.3 Người mới ốm dậy
Thời điểm này cơ thể đang yếu, hệ miễn dịch bị suy giảm nên quá trình phục hồi vết thương sẽ rất lâu, có thể gây ra hậu quả khó lường.
3.4 Người đang trong chu kỳ kinh nguyệt
Vì cơ thể các bạn nữ trong giai đoạn này rất nhạy cảm. Đồng thời có nhiều biến đổi như mệt mỏi, người trữ nước. Ngoài ra, phần niêm mạc dễ sưng tấy và máu cũng loãng hơn bình thường. Nhổ răng khôn lúc này sẽ khiến cơ thể mệt mỏi hơn, chảy máu nhiều và khó cầm máu, từ đó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng.
4. Quy trình nhổ răng khôn gồm những bước nào?
Bước 1: Thăm khám và tư vấn
Trước khi nhổ răng khôn, bác sĩ sẽ thăm khám tổng quát một lượt để xem tình trạng răng miệng của người bệnh có ổn định không, có các bệnh lý răng miệng như viêm nướu, viêm lợi hay không. Nếu có thì phải hoãn việc nhổ răng khôn lại, điều trị dứt điểm.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra xem người bệnh có gặp phải một số vấn đề như huyết áp không ổn định, các bệnh lý về tim, rối loạn chứng đông máu để quyết định nhổ hoặc không nhổ răng số 8.
Bước 2: Chụp phim
Sau khi xác định có thể nhổ răng khôn, bạn sẽ được chụp phim X-quang để xem răng khôn đang mọc theo vị trí như thế nào, từ đó có cách điều trị phù hợp.
Bước 3: Gây tê tại chỗ
Sau khi làm sạch toàn bộ khoang miệng cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ tiến hành gây tê vùng cần nhổ để giúp quá trình nhổ diễn ra nhẹ nhàng, không đau đớn, khó chịu.
Bước 4: Nhổ răng
Bác sĩ sẽ tiến hành nhổ răng số 8 với các dụng cụ chuyên dụng như dụng cụ nạy, kìm nhổ răng, ống hút nước bọt, giúp lay chân răng nhẹ nhàng và lấy được răng một cách nhanh chóng, dễ dàng nhất.
Bước 5: Khâu liền nướu vĩnh viễn
Khâu liền nướu đóng lại vết thương tránh vi khuẩn xâm nhập. Theo thời gian, xương sẽ tự bù lại để lấp đầy các khoảng trống, giúp hoàn toàn ổn định cấu trúc xương hàm tự nhiên.
Vậy là quy trình nhổ răng hoàn tất. Người bệnh cần tuân theo đúng sự căn dặn của bác sĩ để vết thương mau lành lại và tránh nhiễm trùng sau nhổ răng.
5. Những lưu ý trước khi nhổ răng khôn
(1) Trước khi nhổ răng khôn, nên nắm rõ tình trạng sức khỏe bản thân hiện tại. Nếu bệnh nhân có tiểu sử bệnh tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao, dị ứng với thuốc hoặc thành phần nào đó của thuốc hoặc đang trong thời kỳ kinh nguyệt hay mới ốm dậy, hãy báo để bác sĩ có những phương án phù hợp. Bác sĩ sẽ quyết định việc có nên nhổ hay không hoặc khi nhổ dùng thuốc gây tê như thế nào, đặc biệt là việc chăm sóc sau khi tiến hành nhổ.
(2) Nhổ răng 8 cũng chỉ là một tiểu phẫu, hơn nữa với sự phát triển của khoa học, có rất nhiều thiết bị, dụng cụ hỗ trợ cho quá trình nhổ răng khôn diễn ra nhẹ nhàng, nhanh chóng. Vì thế đừng quá lo lắng, hãy chuẩn bị sức khỏe cũng như tâm lý thoải mái, vui vẻ trước khi nhổ răng. Căng thẳng có thể khiến người bệnh bị đau hơn.
(3) Làm sạch răng miệng trước ở nhà sẽ giúp người bệnh chủ động và tự tin hơn, tâm lý cũng thoải mái, dễ chịu hơn.
(4) Một điều quan trọng nữa là tìm hiểu và lựa chọn kỹ địa chỉ nha khoa uy tín. Răng số 8 là loại răng khó nhổ, phức tạp nhất trong tất cả các loại răng. Vì vậy nếu trang thiết bị y tế không đạt chuẩn, tay nghề bác sĩ yếu kém, quy trình nhổ răng không tuân theo tuần tự chuẩn sẽ dễ xảy ra các biến chứng nguy hiểm sau khi nhổ, có thể ảnh hưởng đến tuỷ răng, xương hàm, thậm chí là dây thần kinh, gây đau đớn. Vì vậy lựa chọn nha khoa chất lượng là rất quan trọng để quá trình nhổ răng khôn đạt kết quả tốt nhất, không ảnh hưởng đến sức khỏe.
6. Những lưu ý sau khi nhổ răng khôn
Ngay sau khi nhổ răng xong, cần chú ý một số vấn đề sau:
6.1 Cắn bông gạc cầm máu
Sau khi nhổ răng khôn, bác sĩ sẽ đặt một miếng gạc bông lên trên ổ nhổ để bệnh nhân cắn chặt, giúp cầm máu. Đa phần các bệnh nhân sẽ phải cắn băng gạc trong 1 giờ ở trạng thái yên tĩnh. Nếu thời gian cắn quá lâu, khi nhổ gạc ra rất dễ mang theo cục máu đông, và gây chảy máu trở lại.
6.2 Uống thuốc giảm đau, chống viêm
Người bệnh dễ bị đau sau khi hết thuốc tê. Nhưng đừng quá lo lắng vì cảm giác này qua nhanh sau 1- 2 ngày. Trước khi rời khỏi phòng mạch, bác sĩ thường kê một đơn thuốc giảm đau (đa phần là dạng ibuprofen) và hướng dẫn sử dụng chi tiết. Hãy tuân theo lời khuyên của bác sĩ để quyết định có sử dụng kháng sinh hay không và thời gian sử dụng như thế nào.
6.3 Chườm nóng, lạnh vùng má
Sau khi nhổ răng khôn thì tình trạng sưng bên má khá phổ biến, người bệnh nên dùng một chiếc khăn sạch bọc đá và chườm lạnh bên ngoài 30 phút, sau đó nghỉ 30 phút rồi lại tiếp tục. Không nên chườm trực tiếp đá lên mặt vì như vậy có thể gây bỏng lạnh. Nếu vết sưng rõ ràng, có thể chườm nóng sau 48 giờ. Cơ bản hiện tượng sưng mặt có thể hết sau 7 ngày.
6.4 Vệ sinh răng miệng đúng cách
Khi tháo bông ra khoảng 1 tiếng sau nhổ răng, cục máu đông ở vị trí nhổ răng đã hình thành. Việc khạc nhổ, ngậm hoặc súc miệng nhiều lần có thể khiến cục máu đông rơi ra và chảy máu trở lại. Vì vậy, người bệnh không được súc miệng và đánh răng trong vòng 24 giờ sau khi nhổ răng và không dùng lưỡi liếm vết thương thường xuyên. Trong vòng 24 giờ, nước bọt có chứa tơ máu, đó là hiện tượng bình thường.
Sau 24 giờ, người bệnh có thể súc miệng bằng nước muối sinh lý và đánh răng bình thường. Một số người ngại đánh răng vì sợ đau hay nhiễm trùng vết thương. Nhưng không vệ sinh răng miệng sạch sẽ lại làm ảnh hưởng tới sức khỏe răng miệng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Chải răng thật nhẹ nhàng, không đưa bàn chải đến gần vị trí chiếc răng bị nhổ để tránh làm tổn hại cục máu đông khiến máu tiếp tục chảy. Đặc biệt là chú ý làm sạch cặn thức ăn, tránh bị rơi vào hố răng.
Có thể duy trì việc dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng như thường lệ, nhưng tránh dùng chỉ nha khoa gần vị trí nhổ răng và tốt nhất là để vết thương hồi phục từ 2-3 ngày. Súc miệng một cách nhẹ nhàng chậm rãi, răng miệng vừa sạch mà vết thương mới không bị tổn hại.
6.5 Nghỉ ngơi, tránh gắng sức
Trong vòng ba ngày kể từ khi nhổ răng, không nên vận động gắng sức, nghỉ ngơi nhiều hơn để đảm bảo thể trạng phục hồi.
Không tham gia bất cứ hoạt động thể chất nào ít nhất trong 24 giờ sau khi nhổ răng khôn và gối cao đầu hơn một chút khi nằm để đảm bảo máu hoặc nước bọt không gây sặc. Không nằm nghiêng về phía má có chiếc răng bị nhổ, để máu không bị ứ đọng do tăng nhiệt độ. Ghi nhớ luôn ngồi ở tư thế thẳng, không gập người xuống hoặc nâng,nhấc vật nặng.
Duy trì tinh thần thoải mái giúp người bệnh ăn ngon miệng hơn , vết thương mau lành và nhanh hồi phục.
6.6 Chế độ ăn uống hợp lý
Sau khi nhổ răng khôn, người bệnh sẽ gặp khó khăn một chút trong việc ăn uống nhưng hãy cố gắng ăn đủ bữa. Nên bắt đầu với các thức ăn mềm, lỏng như sinh tố, bánh pudding, thạch, sữa chua và cháo súp rất thích hợp, vì chúng giúp làm dịu sự khó chịu cũng như đau đớn sau khi nhổ.
Cố gắng nhai bằng bên còn lại. Chú ý bổ sung dinh dưỡng, ăn nhiều thức ăn giàu đạm và vitamin. Trong vòng một tuần sau khi nhổ răng, không hút thuốc hoặc uống rượu.
Chuyển chế độ ăn từ từ, không nên quá đột ngột để răng có thời gian thích ứng. Tránh thức ăn cứng, cay, dính, thức uống nóng, các sản phẩm có chứa caffeine, cồn, và nước ngọt. Tránh hút thuốc lá, uống rượu, bia trong ít nhất 24 giờ sau khi nhổ răng.
6.7 Tái khám theo lịch hẹn
Sau khi nhổ răng khôn, bác sĩ thường có lịch hẹn cụ thể để kiểm tra vết mổ. Trước kia, chỉ khâu là loại chỉ không tự tiêu nên thường phải tới phòng khám để cắt chỉ, nhưng hiện nay với sự phát triển của y khoa, các bác sĩ thường dùng loại chỉ tự tiêu nên sẽ hạn chế được việc này.
Cho dù đã hoàn thành nhổ răng khôn nhưng thói quen giữ liên lạc với bác sĩ phụ trách là rất tốt bởi trong quá trình hồi phục có bất cứ vấn đề gì, người bệnh có thể liên lạc trao đổi và đến thăm khám kịp thời.
Nếu có cảm giác khó chịu rõ ràng sau khi nhổ răng, có thể nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ. Nếu vết thương nhổ răng bị đau từ 3 ngày trở lên, cần thăm khám kịp thời để kiểm tra vết thương nhổ răng có bị nhiễm trùng không. Vết khâu có thể được tháo chỉ sau 7-10 ngày kể từ ngày phẫu thuật.
